Bomenkap

Regelgeving

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bepaalt het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening dat een stedenbouwkundige vergunning vereist is voor:

• Het vellen van een levende hoogstammige boom (een boom waarvan de stamomtrek 40 cm bedraagt op 1m50 hoogte en die minstens 4 m hoog is);
• Het in gevaar brengen van het leven van een boom (radicale snoei, creëren van ernstige verwondingen, wortelsnede, verharding van de bodem rond de stam...);
• Het verplaatsen van een hoogstammige boom.

Het is bovendien verboden, krachtens de Natuurordonnantie, om tussen 1 april en 15 augustus hoogstammige bomen te vellen (zelfs dode) of snoeiwerken met gemotoriseerd materieel uit te voeren zonder afwijking verleend door Leefmilieu Brussel.

Redenen voor het kappen

Er kunnen verschillende redenen zijn om een boom te vellen. Deze worden steeds geval per geval onderzocht.

Veiligheid

Veiligheid is uiteraard de meest doorslaggevende reden. Een boom die een niet langer beheersbaar risico vormt, moet worden beveiligd - dit valt onder de burgerlijke aansprakelijkheid van de eigenaar en kan ook een impact hebben op de openbare veiligheid. Het komt erop aan aan te tonen dat het risico niet langer beheersbaar is. Dit kan overduidelijk zijn (aanwezigheid van bepaalde zwammen, ernstige schade aan de stam, plotse scheefstand van de boom...), of minder zichtbaar, in welk geval een expert (experts-forestiers.pdf) kan worden ingeschakeld om het vellen te verantwoorden.

Goed nabuurschap

Goed nabuurschap is eveneens een vaak ingeroepen reden. Brusselse tuinen zijn vaak klein en smal, wat niet altijd compatibel is met de aanwezigheid van grote bomen. Het Burgerlijk Wetboek bepaalt in artikelen 3133 en 3134 dat een eigenaar zijn buur kan vragen de impact van diens boom te beperken. In sommige gevallen zou het strikt toepassen van de wet betekenen dat een belangrijk deel van de boom wordt verwijderd, wat een gevaarlijk onevenwicht kan veroorzaken. Kappen wordt dan de meer redelijke oplossing.

Goede inrichting van de ruimte

Het sleutelbegrip is "de juiste boom op de juiste plaats". Dit wordt echter niet altijd nageleefd, vooral wanneer de natuur zelf beslist om ergens een boom te laten groeien. Sommige bomen zijn simpelweg niet geschikt voor de plek waar ze staan en veroorzaken (of zullen dat binnenkort doen) allerlei problemen. In zo’n geval verdient het de voorkeur om de boom te vellen en een geschiktere soort opnieuw aan te planten.

Goed beheer

Een goed beheer van het bomenpatrimonium kan ook worden meegewogen. Het kan zijn dat een boom, een groep of een haag verwaarloosd werd of slecht onderhouden, met een problematische toestand tot gevolg die moeilijk op te lossen is. In andere gevallen, vooral in boomgroepen en beboste zones, kan het kappen van een boom andere exemplaren die interessanter, beter geplaatst of duurzamer zijn, ten goede komen.

En nog?

Andere vaak aangehaalde redenen rechtvaardigen op zichzelf geen kap, al worden ze wel meegenomen in de globale afweging:

Toegang tot licht (ook voor zonnepanelen), allergieën, esthetiek, vallende bladeren.

In de praktijk

Je kunt je aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning indienen op papier of digitaal.

Papieren weg

Je kunt de bijgevoegde vergunningsaanvraag (Word) voor een vergunning downloaden, afdrukken en indienen bij de dienst Stedenbouw, samen met de gevraagde bijlagen (PDF). Let op: alle documenten moeten in vier exemplaren worden ingediend!

Je kunt deze stukken afgeven aan het loket van de dienst Stedenbouw op maandag van 9u tot 12u en van 13u30 tot 15u30, op de eerste verdieping van het Hooge Huis, Antoine Gilsonplein 2, 1170 Watermaal-Bosvoorde, of per aangetekende post opsturen naar hetzelfde adres.

Digitale weg

De aanvraag gebeurt volledig via het portaal mypermit.urban.brussels

De gevraagde documenten (foto’s, plannen, toelichtende nota…) moeten duidelijk zijn en een goed beeld van de situatie geven.

Nuttige informatie

Een boom is een levend wezen dat zich in de tijd ontwikkelt volgens de omstandigheden waaraan hij wordt blootgesteld. Hij verandert en reageert hierop. Het is daarom belangrijk zijn evolutie in het oog te houden. Experts kunnen uw bomen komen analyseren en hiervan een technische fiche opstellen die een “foto” geeft op een bepaald moment, evenals een risiconota en aanbevelingen voor het beheer. Deze analyse moet, zoals hierboven vermeld, regelmatig worden geactualiseerd om relevant te blijven.

Bomen kunnen hinder veroorzaken die subjectief is (toegang tot licht, vallende bladeren…). In veel gevallen zal het vredegerecht (Sociale bemiddeling Oudergem: 02/662.08.71 - mediation@auderghem.be) een oordeel vellen bij geschillen, afhankelijk van het ingeroepen nadeel.

Deze hinder leidt vaak tot de wens om de boom drastisch te snoeien om het “probleem op te lossen”. Dit is geen goed idee: enerzijds brengt dit de boom vaak in gevaar, wat u in overtreding brengt. Anderzijds kan, afhankelijk van de soort, een zwaar gesnoeide boom krachtig en overvloedig uitlopen, wat de situatie snel verergert. De uitlopers zijn doorgaans minder stevig dan natuurlijke takken en maken u afhankelijk van een snoeicyclus van 2 tot 5 jaar, wat snel duur wordt.

Een boom is een levend wezen met een complexe structuur die men moet begrijpen vóór elke ingreep. Bovendien vereist het beheer op de -zeer-lange termijn de tussenkomst van competente vakmensen. Daarom bestaan er twee labels die het respect voor de regels van de kunst garanderen bij elke tussenkomst: Arboresco (website) en European Tree Worker (website).

Een bomenpatrimonium moet op lange termijn beheerd worden. Zoals het gezegde luidt: "men plant niet voor zichzelf, maar voor zijn kleinkinderen".